اژدهاگولی ، منطقه بکر گردشگری نیر - زعفران

میراث آریا: تپه اژدهاگولی در 31 کیلومتری جنوب شرق کوه آتشفشان سبلان، 30 کیلومتری جنوب غربی شهر اردبیل و 2 کیلومتری جنوب شرقی شهر نیر در حوالی روستای سقزچی واقع شده است. این اثر بقایای چشمه آبگرمی است که در آنجا واقع بوده و سپس از مجرای دیگر خارج شده و این دهانه که بین اهالی با نام اژدهاگولی معروف است به صورت یک گودال خشک شده تراورتی باقی ماند.

در فاصله 30 متری این گودال خشک مجرای نو چشمه آبگرم واقع شده که به وسیله اهالی با یک بنای کوچک پوشانده شده است، این گودال در یک ناحیه بکر و دست نخورده واقع شده و مصون از هر دستکاری است.

این گودال تقریبا در ارتفاع 1659 متری از سطح دریا قرار داشته و طول آن 9 متر و عرض آن 8 متر بوده و از عمقی در حدود 3/5 متر برخوردار است، در منطقه اژدهاگولی به علت وجود سنگ های آهکی و انحلال آن ها در آب و ظاهر شدن به صورت چشمه های آهکی ناهمواری های کارستی در مقیاس های مختلفی به وجود آمده است.

آبگرم های موجود در اطراف این تپه از جمله سقزچی و دیپ سیز گول دارای کاتیون های سدیم و کلسیم و آنیون های کلر و بی کربنات در ردیف آب های کلروبیکربنات سدیم هستند، در یک نمونه حفاری که در این منطقه اجرا شده است پس از رسیدن به عمق 71 متری به مخزن بخار و آب داغ فشرده برخورد شد که این بخار و آب داغ بیش از 15 متر از زمین فوران کرد که دمای مخزن آن حدود 110 درجه سانتیگراد گزارش شده است.

مطالعات ژئوفیزیکی و زمین شناسی نشان داده که مخزن آهکی این محدوده بیش از 100 کیلومتر مربع در زیر زمین توسعه داشته و ریشه تمام آبگرم های منطقه در این مخزن آهکی است.

جنس تپه اژدهاگولی از سنگ تراورتن بوده و شکل و جنس آن می رساند که قبلا آنجا چشمه آب گرم بزرگی بوده که بعدها خشک شده است. تراس هایی که در دیواره حوض وجود دارد بیانگر این است که چشمه چند بار خشک شده و دوباره جوشیده است؛ هم اکنون هم که چشمه خشک شده اطراف آن در اثر انباشته شدن رسوبات کارستی به صورت تپه کوچکی با سطحی صاف درآمده است.

تپه اژدهاگولی در دامنه جنوبی کوه آتشفشان سبلان واقع شده و از این منطقه می توان این کوه آتشفشانی را به وضوح مشاهده کرد که دسترسی به آن به وسیله جاده خاکی امکان پذیر است.

در درون این گودال که روزگاری چشمه آب گرم از آن خارج می شده الان هیچ چشمه و جریان آبی را نمی توان مشاهده کرد و کلا خشک است و ظاهرا چشمه جهت خود را عوض نموده و از مجرایی نو جاری شده است.

در خصوص چشمه آب گرم اژدهاگولی عقیده بر این بوده که اژدهایی خفته در زیر زمین با آتش خود آب این چشمه را گرم نموده است، گرچه این گودال فاقد آب بوده ولی در جوار آن چشمه آبگرمی قرار داشته و تصور می شده که این گودال آشیانه این اژدهاست.

منطقه اژدهاگولی که در جوار آن چشمه آبگرم سقزچی واقع شده است با وجود منطقه زیبای بولاخلار در مجاورت شهر نیر، آب و هوای خنک و طبیعت سبز و دلچسب فصول بهار و تابستان در صورت معرفی مطلوب و بهینه می تواند یکی از اهداف گردشگری در استان و کشور باشد.

با توجه به ظرفیت بالای این منطقه و قابلیت های آن با تشکیل پرونده و جمع آوری اطلاعات لازم زمینه برای ثبت ملی این اثر فراهم و سال جاری در ردیف آثار ملی جای گرفت تا این امر در کنار حفاظت از این اثر زمینه برای معرفی آن را هم فراهم کند.